Onderstrepen en markeren werkt beter … als je er niet in gelooft!

In januari 2013 verscheen de studie ‘Applying Cognitive Psychology to Education’ (Dunlosky, Rawson, Marsh, Nathan and Willingham) waarin het effect van een aantal studiestrategieën werd onderzocht. In die studie werd het onderstrepen en het aanduiden van tekstpassages samen met het louter herlezen van een tekst als één van de minst efficiënte studiestrategieën naar voren geschoven. Via Jeroen Janssen (@J3ro3nJ) ontdekte ik nu de recente studie “Highlighting and Its Relation to Distributed Study and Students’ Metacognitive Beliefs” waaruit blijkt dat het onderstrepen of markeren als studiestrategie in bepaalde gevallen wel efficiënt kan zijn, en dan vooral voor studenten die er niet van overtuigd zijn dat deze strategie kan werken.

Abstract van het onderzoek:

Use of highlighting is a prevalent study strategy among students, but evidence regarding its benefit for learning is mixed. We examined highlighting in relation to distributed study and students’ attitudes about highlighting as a study strategy. Participants read a text passage twice while highlighting or not, with their readings either distributed or massed, and followed by a week-delayed test. An overall benefit of highlighting occurred, with highlighting being especially beneficial with massed readings of the passages. Importantly, highlighting did not impair knowledge of non-highlighted information. Interestingly, those students reporting that they did not think highlighting was beneficial or were unsure about its benefits actually benefitted more from highlighting than did students who were pro-highlighting. Overall, our results indicate that under some conditions, highlighting can be a beneficial study strategy for learning and argue for students being trained in how to optimize the potential benefits of their highlighting behavior.

Het volledige onderzoek kun je hier lezen.

Enkele conclusies en suggesties van de onderzoekers:

• Het markeren had een positief effect op het onthouden van die gemarkeerde informatie zonder dat dit ten koste ging van het onthouden van informatie die niet werd gemarkeerd. Het voordeel van onthouden is dus niet enkel toe te schrijven aan het feit dat de informatie opvalt tijdens het herlezen van de informatie.
• Het voordeel van markeren was groter wanneer de studenten de tekst meteen na de eerste sessie opnieuw doornamen (in tegenstelling tot wanneer er sprake was van een zogenaamd “spacing effect” waarbij er een bepaalde tijdsperiode tussen beide leesbeurten was). Hieruit blijkt mogelijk dat markeren vooral in deze situatie een voordeel oplevert.
• In tegenstelling tot andere studies (Dunlosky et al. 2013) blijkt dat markeren het onthouden van informatie op lange termijn kan versterken, vooral dan in situaties waarin studenten omwille van tijdsgebrek het tekstmateriaal meteen opnieuw na een eerste leesbeurt doornemen. In die situaties kunnen de studenten het studeerrendement waarschijnlijk verhogen door selectief (!) te markeren. Dit zorgt er immers voor dat ze tijdens het herlezen zichzelf de vraag stellen waarom ze tijdens de eerste keer die woorden hebben gemarkeerd waardoor ze de leerstof dieper zullen verwerken.
• Markeren kan ook helpen om een vals gevoel van competentie te helpen omzeilen. Wanneer studenten meteen na een eerste leesbeurt een tekst opnieuw doornemen, hebben sommigen het valse gevoel dat ze de leerstof kennen (terwijl het hier eigenlijk vooral over herkennen gaat) waardoor ze er niet dieper meer over gaan nadenken. Wanneer tijdens een eerste leesbeurt tekst werd gemarkeerd zal men hier tijdens het herlezen mogelijk meer over nadenken.
• Studenten die het markeren van tekst als een waardevolle strategie beschouwen, haalden het minste voordeel uit het toepassen van deze techniek. Mogelijk was de inspanning van de studenten die er niet/minder mee vertrouwd waren groter waardoor ze meer informatie onthielden. Vanuit dit perspectief kan markeren als een gewenste studiestrategie naar voren worden geschoven omdat het studenten verplicht om na te denken en de tekst anders te verwerken dan dat ze normaal zouden doen waardoor ze de informatie beter onthouden.
• Uit het onderzoek blijkt ook dat het loont om studenten te trainen om efficiënt te leren markeren. Hierbij is het belangrijk dat men studenten aanmoedigt om zorgvuldig na te denken over welke passages men markeert; dat men ze ook leert om te verantwoorden waarom ze net die bepaalde passages aanduiden en dat ze zichzelf ook die vragen opnieuw stellen wanneer ze een eerder gemarkeerde tekstpassage opnieuw herlezen. Op die manier zullen de studenten de leerstof dieper verwerken.
• Studenten die ervan overtuigd zijn dat markeren een efficiënte studiestrategie is, kunnen in de valkuil stappen van het denkbeeld dat markeren op zichzelf efficiënt is. Enkel aanduiden volstaat niet om informatie beter te onthouden. Het is vooral de manier waarop aanduiden de manier verandert waarop je een tekst leest en erover nadenkt dat je voordeel oplevert.

Bronnen:

• Highlighting and Its Relation to Distributed Study and Students’ Metacognitive Beliefs, Carole L. Yue,Benjamin C. Storm,Nate Kornell,Elizabeth Ligon Bjork, Educational Psychology Review March 2015, Volume 27, Issue 1, pp 69-78, DOI 10.1007/s10648-014-9277-z
• Applying Cognitive Psychology to Education, John Dunlosky, Katherine A. Rawson, Elizabeth J. Marsh, Mitchell J. Nathan, and Daniel T. Willingham, Psychological Science in the Public Interest January 2013 vol. 14  no. 1
  doi: 10.1177/1529100612454415